Genel cilt tipleri ve tıraş problemleri

Herhangi bir işe başlamadan önce biraz araştırmak, bilgi sahibi olmak yapılacak en iyi şeydir. Bu duvar örmek de olabilir, hindistan cevizi kırmak da, tıraş olmak da.

Tıraş olmak her ne kadar hemen her erkeğin hayatı boyunca yaptığı, artık refleksleşmiş hareketleri içeren bir uygulama olsa da, aslında teknik bir konudur ve biraz ön araştırma gerektirir. Henüz elinize tıraş bıçağı, fırça almadan önce, hangi sabun ya da kremi kullanacağınızı düşünmeden önce ilk olarak yüzünüzü ve cildinizi tanımalısınız. Bu da öncelikle cilt tiplerini bilmekle başlar.

Genel olarak 5 cilt tipi vardır. Kısaca göz atalım.

1. Normal cilt: Ballı az sayıdaki insanın sahip olduğu en iyi cilt tipidir. Görünüş olarak homojen yapıda ve renkte, pürüzsüz, sağlıklı ve sorunsuz cilt tipidir. Yağ bezeleri görünmeyecek kadar küçüktür, herhangi bir anormallik, akne vs gözlenmez. Cildin yağ ve su oranı gayet dengelidir. Normal ciltler özel bakım ve dikkat gerektirmeyen ideal cilt tipidir. Eğer bu cilde sahip biriyseniz genel olarak yüzünüzde kuruma, yağlanma problemleri yaşamıyorsunuzdur. Bu cilt tipine sahip olanlar hemen hemen her türlü tıraş malzemesini sorun yaşamadan kullanabilirler.

2. Karma cilt: Adından da anlaşılacağı üzere hem kuru, hem de yağlı cilt özelliklerini aynı anda barındıran cilt tipidir. Yüzünüze önden bakıldığında bir "T" çizerek; alnınızı, burnunuz ve çenenizi kapsayacak olan kısımlar yağlı, yanaklarınız kuru yapıdaysa karma cilde sahipsinizdir. Karma cilt en sık görülen cilt tipidir. Yağlı kısımlarda, yağ bezelerinin daha geniş olmasından dolayı t bölgesindeki gözenekler daha geniştir ve dolayısıyla burun bölgesinde siyah noktalar gözlemlenir. Yağlı kısımlar parlak bir görünüme sahipken, kuru kısımlar sağlıksız, kuru, pul pul dökülen bir görünüme sahiptir.  Bu cilt tipine sahip olanlar kuru olan bölgeleri için nemlendirici balzam ve losyonlar, yağlı olan bölgeleri içinde yağ içermeyen temizleyici losyonlar kullanmalıdırlar.

3. Kuru cilt: En problemli ciltlerin başını çekmektedir. Nem ve yağ oranı olması gerekenin altındadır. Bunun sonucu olarak yüzeydeki deri hücreleri ölüp dökülmeye başlarlar. Bunu tek tek değil, bölge bölge yaptıklarından gözle pul pul beyaz deri kalıntıları, dökülmeler şeklinde görünürler. Kuru cilt yaş ilerledikçe dahada artar. Cilt 18 yaşından itibaren su, 35 yaşından sonra da yağ kaybetmeye başlar. Yaşlanmanın dışında sert sabunlar, yanlış kozmetik ürünleri, uv ışınları kuru cilde neden olabilir. Egzamaya açık bir cilt tipidir. Bu tip bir cilde sahipseniz banyo ya da tıraş sonrası yüzünüzde gerilme, kuruma, ufak beyazlıklar şekilde deri döküntüleri, ciltte çatlak ve kaşınma gözlemlersiniz. Kuru cildin ihtiyacı olan nemdir. Dolayısıyla bu tipe sahip biriyseniz tıraş sonrası kolonya, alkollü aftershave gibi ürünlerden kesinlikle uzak durmalı ve bunlar yerine nemlendirici özelliği yüksek olan balzam ve losyonlar kullanmalısınız. Jojoba yağı, aloe özü, avokado yağı içeren ürünler özellikle iyi gelecektir. Yüzünüzü çok sık sabunlamaktan kaçınmalı, belki her gün değil, iki günde bir traş olmalı ve cildin kendi yağını oluşturması için zaman tanımalısınız. Özetle ihtiyacınız olan tek şey nemlendiriciler.

4. Yağlı cilt: Yine problemli olmakla beraber, kuru cilt kadar candan bezdirmeyen bir cilt tipidir. Bu cilt tipinin su oranı düşük, yağ oranı oldukça yüksektir. Ciltte bol sayıda büyük yağ bezeleri gözlemlenir. Yağ üretiminin çok fazla olmasından dolayı cilt gözeneklerin uç kısımlarının tıkanmasıyla siyah ve beyaz noktalar, sivilceler sıklıkla gözlemlenir. Erkeklerin yüzündeki yağ bezeleri kadınlara göre daha küçük olmasına rağmen ciltleri genellikle daha yağlıdır. Bu da erkeklik hormonu olan testosteron ile alakalıdır. Eğer yağlı cilde sahipseniz cildinizin t bölgesi özellikle olmak üzere yağlı ve oldukça parlak bir görünümü vardır. Bu cilt tipine sahip kişilerin odaklanacağı nokta cildi temiz tutmak, ve gözeneklerinin tıkanmalarını olabildiğince engellemektir. Bu cilde sahipseniz yine hemen her türlü tıraş malzemesini kullanabilirsiniz. Sabunun yağ çözücü özelliği en çok sizlerin işine yarayacaktır. Yağlı ve yüksek alkollü aftershave ürünlerinden kaçınarak bunun yerine düzenli aralıklarla cilt temizleyiciler kullanmalısınız. Düşük oranda alkol içeren hafif balzam ya da emülsiyonlar da kullanabilirsiniz.

5. Hassas cilt: Ne yazık ki en sorunlu ve çok bakım gerektiren cilt problemidir. Ciddi anlamda problemli olarak kabul edilecek cilt tipidir. Temel olarak kuru cilde benzer bir yapıda olmakla beraber daha cilt ince bir katmana sahip olduğundan daha korunmasız bir yapıdadır. Yağ olarak eksikliği bulunabilir. Derinin yeterli miktarda koruyucu salgı üretememesinden dolayı hücreler hassas ve zarar görmeye açıktır. Bu cilt tipi alerjiye oldukça açıktır. Eğer bu cilt tipine sahip şanssız azınlıktansanız; her tıraşınızda tıraşın tüm prosedürlerini yerine getirmeli ve cildinize ekstra özen göstermelisiniz. Bunun için hassas ciltler için özel olarak üretilmiş, doğal maddeler içeren, kokusuz tıraş malzemelerini kullanmaya özen göstermelisiniz.

Evet genel olarak cilt tipleri bu şekildedir. Cildinizin hangi tipte olduğuna karar vererek, bu yapıya uygun tıraş malzemeleri kullanmak başarılı tıraşlara ve tıraştan zevk almaya giden yolda en önemli adımdır. Burada yazan bilgiler temel ve her yerden bulabileceğiniz bilgilerdir. Bir kez daha yazdığım gibi ben cilt uzmanı değilim. İdeali bir cilt uzmanına giderek cildinizin özelliklerini belirlemek ve uzmanın buna göre sizlere önereceği ürünleri kullanmaktır.

Şimdi gelelim, tıraş problemlerine ve bunların çözümüne. Tıraş problemleri; tıraş sırasında ve/veya sonrasında yaptığınız bir hata/kullandığınız yanlış malzemeden dolayı cildinizde kısa ya da orta vadede gördüğünüz problemlerdir. En sık görülen kesikleri, yanlış tıraş tekniğiyle alakalı olduğundan ve biraz dikkatle savuşturulabileceğinden burada işlemeyeceğim. Onun yerine, kıl dönmeleri, cilt tahrişleri, jilet yanığı konularına bakalım.

a) Jilet yanığı: İşte pek çok insanın tıraştan nefret etmesine ve tıraşı bir zorunluluk olarak görmesine neden olan yegane sorun. Jilet yanığı tıraş sırasında cildin zedelenmesi ve travmaya maruz kalarak kırmızı, acılı, yanma hissiyatı yapan bölgeler oluşturmasıdır. En çok hassas ve pütürlü olan boyun bölgesinde görülür. Jilet yanığı, nedeni çok çeşitli sebeplerden kaynaklanabilen bir durum olmakla birlikte, çözmesi de en kolay sorunlardan biridir. Jilet yanığının bir ileri evresi cilt tahrişidir. Tıraştan nefret etmeye neden olur ve ilginç bir şekilde en çok tıraştan nefret edenlerde görülür. Çünkü bu iki durum bağlantılıdır. Neden mi? Bakalım.

Öncelikle eğer hassas cilde sahip ve çoğu tıraş ürününe alerjik bir cilde sahip değilseniz, jilet yanığı sizin kendi hatalarınız yüzünden kaynaklanan bir durumdur. Jilet yanığı:

- yüzünüzü tıraşa olması gerektiği şekilde hazırlamamak

- tıraş sırasında çok fazla baskı uygulamak

- tıraşı kalitesiz, keskin olmayan jiletlerle ya da kartuşlu tıraş bıçaklarıyla olmak

- tıraş kremi ya da sabunundansa, tıraş jeli ya da köpüğü kullanmak

- tıraşı bir an evvel bitirmek için fazlaca aceleci olmak

- tıraş için yüze yeterli derecede kaygan ve nemli bir köpük uygulamamak

- yakın tıraş için çok perde tıraş olmak ve cildi aynı yerlerden defalarca fazlaca kazımak

- sık aralıklarla sakalları tersten almak

- tıraş sonrası, tıraşı olması gerektirdiği şekilde sonlandırmamak

- tıraş sonrası cildiniz için doğru olmayan ürünleri kullanmak

gibi yanlış eylemlerin bir yada birden fazlasını yapmanız sonucu görülen bir durumdur. Yukarıdaki maddeleri yapmamaya  dikkat ederek bilinçli tıraş olmak jilet yanığını unutturacaktır.Tıraşınızı olurken aynı yerden ikiden fazla geçmemek, jileti bastırmamak çok önemlidir. Tıraş dünyasında kartuşlu tıraş bıçakları ve tıraş köpükleri cildinizin düşmanıdır, elektrikli tıraş makinelerinden sonra olabilecek en kötü tıraşı verirler. Bunları yakın zamanda işleyeceğim.

b) Cilt tahrişleri: Bu durum jilet yanığının bir sonraki evresinde ortaya çıkan, özellikle boyun bölgesinde ufak ufak kesikcikler şeklinde ortaya çıkan ciddi travmaya maruz kalmış cilt problemidir. Jilet yanığının aksine kanamalı ufak yaralar oluştuğundan bu problemde, cildin ilgili bölümü sıklıkla iltihap kapar, beyaz başlı sivilceler ve bazen kıl dönmelerine sebebiyet verir. Jilet yanığının yanması genellikle 1 saat gibi bir sürede geçerken, cilt tahrişi 2-3 gün kadar acılı olarak sürebilir. Cilt tahrişinin nedenleri jilet yanığına neden olan tüm maddeleri içermekle beraber şu maddelerin ağırlığı vardır;

- yüzü tıraşa olması gerektiği şekilde hazırlamamak
- tıraş sırasında çok fazla baskı uygulamak
- yakın tıraş için çok perde tıraş olmak ve cildi aynı yerlerden defalarca fazlaca kazımak
- fazla keskin jiletler kullanmak
- fazla ağır tıraş makineleri kullanmak

Özetle sorun cildinizi fazlaca aşındırmanız. Fazla keskin jiletlerle bastırarak cildinizi o kadar aşındırıyorsunuz ki üst deriyi tamamen kazıyor ve bu küçük kanamalı yaraları açıyorsunuz. Yani bir nevi mikro kesiklere neden oluyorsunuz. Daha az keskin kibar jiletler ile daha hafif tıraş makineleri kullanmak, çok az baskıyla tıraşı tamamlamak çok yardımcı olacaktır. Böyle bir probleminiz varsa hemen tıraş sonrası cilde gerekli özeni göstermeniz ve cilt iyileşene kadar birkaç gün tıraş olmamanız önerilir.

c) Kıl dönmeleri: Kıl dönmelerinin sebebi aslında çok basittir ve tamamen teknik problemlerinden kaynaklanmaktadır. Sakalınızı deri gözeneğine çok yakın bir yerden, keskin bir açıyla kestiğinizde bazen kıl yeniden uzarken, keskin üst kısmından dolayı gözenin tepesine takılıp, dışarı uzayamadan içeride hapsolabilir. Böyle bir durumda kıl içeriye doğru uzamaya başlar. Kıl dönmelerinin ikinci bir sebebi de tıraş olurken cildi fazlaca germektir. Gerilen cilt sonucu daha çok ortaya çıkan sakal kılı kökünden kesilip, cilt serbest bırakıldığında içeri doğru çekilecektir. Bu durumda yine uzama aşamasında içeride kalıp kıl dönmesi durumuna sebep vermesi ihtimaldir. Bu durum özellikle gerdirici banta sahip olan, çok jiletli kartuşlu traş bıçaklarında görülür. 

Aşağıdaki videoda mantic59 fazla gerdirmenin risklerinden bahsediyor. Söylediklerine kulak vermenizi öneririm. Kendisi geleneksel ıslak traş dünyasındaki en önemli kişilerden birisidir. Yeni başlayanlara yardımcı olacak pek çok videosu bulunmaktadır.

Özetle kıl dönmesi:

- çok yakından cildi gerdirerek tıraş olmak
- sakalları tersten alarak tıraş olmak
- kartuşlu, çok jiletli tıraş bıçakları kullanmak

gibi maddelerden dolayı görülür.

Kıl dönmesi istenmeyen, bazen ağrılı olabilen, uzun süre problem çıkarabilen, yüzde iz bırakabilen bir durumdur. Kartuşlu bıçakları kullanmamanız, kıl dönmeniz olduğunda çıkan sivilcenin tepesi yoksa kesinlikle sıkmamanız, varsa yine sıkmadan zeytinyağı sürmeniz yapılacak en iyi iştir. Sakalı çıkarmak için oluşan sivilceyi sıkmanız, orada geri dönülemez zedelenmelere ve yüzünüzde iz kalmasına neden olabilir. Kıl dönmelerinde sabırlı olmak en iyisidir. Birkaç gün boyunca zeytinyağı uyguladığınızda yaranın iyileşmeye başladığını ve en sonunda kılın yüzeyde görünmeye başladığını göreceksiniz. 

bakın namussuz ne kadar da uzamış

Bu durumda yapılacak olan, yine hiç sıkmadan, dezenfekte edilmiş bir iğneyi bölgeye hafifçe sokarak, ucuyla kılın bir yerini yakalamaya/ortaya çıkarmaya çalışmak ve kılı bir cımbız ile yavaşça çekmektir. Sonra yine hiç bir baskı uygulamadan bölgeye hafifçe zeytinyağı sürmek yeterlidir. Cilt kendi kendini iyileştirecektir. Yoksa sırf kaşınıyor, sakal ortaya çıkacak diye oluşan sivilceyi sıkmaya devam ederseniz ileride şuna benzer kalıcı izlere sahip olabilirsiniz.

Evet, bu kadar pek de iç açıcı olmayan resimden sonra, artık aklınızı başınıza alıp, geleneksel ıslak tıraşı bir denemeyi iyiden iyiye düşünmeye başladınız değil mi? Sonuçta kazanan siz olmuş olacaksınız. Bundan sonra kıl dönmeleri, jilet yanıkları, cilt tahrişleri olmayacak. Üstüne üstlük eskisinden çok daha temiz ve sinek kaydı tıraşlar olacaksınız. Bu sinekkaydı tıraşları her gün olacaksınız. Berberde olduğunuz ustura tıraşı size vasat gelecek. Kaliteli ve lüks tıraş malzemelerini keşfetmenizle, tıraş artık bir hobi ve keyif haline gelmeye başlayacak, banyonuzu kendi zevkinize göre tıraş malzemelerinizle süsleyeceksiniz. Cildiniz eskisinden çok daha sağlıklı hale gelecek. Ne diyorsunuz var mısınız? Eğer hala benimleyseniz, başarıya giden yola az kaldı.

Bir sonraki yazı geleneksel ıslak tıraş üzerine olacak.