Geleneksel ıslak tıraş nedir?

"Haydaa, o nasıl bir terim yahu, geleneksel ıslak tıraş, o da neymiş?" diyorsunuz değil mi?

Peki nedir bu ıslak tıraş? Gelenekseli nasıl oluyor? Eskiden trt' de programlar arasında bir görsel vardı, hatırlar mısınız?

"suya sabuna dokunmadan temizlik olmaz"

O kısa görselde küçüklere elleri düzenli sabunla yıkamanın öneminden bahsediliyordu. Evet, suya sabuna dokunmadan tıraş da olmuyor sevgili okuyucular. Sağlıklı bir cilt için, cildin düzenli temizliği, kir ve yağlardan arındırılması şart. Bu da ancak ıslak tıraş ile oluyor. Peki kuru tıraş nedir?

İşte böyle. Tıraş makinesi. Su yok, sabun yok. Dolayısıyla nemlendirme, koruma da yok. Aksine yanma, tahriş, kuruma var. En kötüsü de herhangi bir keyif yok. Çalıştır, 10 dakika yüzünde giderek ısınan, gürültülü, rahatsızlık verici bir rendeyi gezdir ve tıraş olduğunu düşün. Hayat bu kadar tatsız olmamalı. 

Ama reklamlara baksanız, en düzgün görünüşlü mankenler alınıp, önce usturayla sinek kaydı tıraş edildikten sonra ellerine bu makineler verilir ve fotoları çekilir. Size bunlarla tıraş olmanın çok zevkli bir şey olduğu, bu kadar temiz tıraş olabileceğiniz, hatta bunlarla tıraş olduğunuzda bu adamlara benzeyeceğiniz empoze edilmeye çalışılır.

Ancak gerçekler bu kadar tatlı değil. Elde edebileceğiniz en kötü ve tatsız tıraşı bu makineler sağlar. Kaçınız boyun altınızı bunlarla sinek kaydı yapabiliyorsunuz, eğer yapabiliyorsanız bunun için kaç dakika yüzünüzde gezdiriyorsunuz? Yaz sıcağında boynunuzda vızır vızır öten bir aleti 5 dakika sürtmek hoşunuza gidiyor mu? Bazı makineler ıslak, köpükle ya da jelle çalışabilse de bunlar ıslak tıraşın getirilerini sunmaktan çok uzak, boş taklitler yapan gereçler. Özetle kuru tıraşı bir daha anmamak üzere burada bırakıyoruz.

O zaman ıslak tıraş; sulu, köpüklü olan bildiğimiz tıraş değil mi? 

Bravo, aynen öyle. E, gelenekseli nasıl oluyor yahu? 

Şöyle; bugün tıraş makineleriyle olunan kuru tıraşı bir yana bırakırsak, ıslak tıraşı; modern ıslak tıraş (pis, kaka) ve geleneksel ıslak tıraş (güzel, cici) olarak ikiye ayırabiliriz. Temelde ikisinde de kullanılan yöntemler aynı olsa da, kullanılan ekipmanlar ve malzemeler farklılık gösteriyor. Ancak zaten tıraşın kalitesini arttıran da bu gereç ve malzemeler. 

Hemen bunlara göz atalım.

Önce modern ıslak tıraşta kullanılan ekipmanlara bakalım:

-Tıraş köpüğü ya da jeli
-Tıraş bıçağı
-tıraş sonrası ürünü (aftershave)
.
.
bu kadar. Basit değil mi? Ama işte tıraşınız o yüzden başarısız. :)

Hele ki Türkiyedeyseniz seçimler iyice kısıtlanıyor. Bu bazen ekonomik koşullardan, bazen pek fazla markanın bulunmamasından, bazen de kişinin tıraşa ilgisizliğinden kaynaklanıyor. Çoğunlukla gillette marka köpük ya da jel, yanında bazen permatik, bazen mach 3, sonra basit bir tıraş kolonyası ya da çoğunlukla nivea balzam değil mi? İtiraf edin, çoğunuzun tıraş ekipmanları bunlardan oluşuyor değil mi? Peki siz bu yukarıdaki üç resme bakınca bir istek, heyecan, merak, ilgi duyuyor musunuz? Yoksa aklınıza sabah olduğunuz tatsız tıraş mı geliyor?

Yaa.  :)

Artık söz dinlemeye başlayacak mısınız? Madem öyle, o zaman gelelim geleneksel ıslak tıraşa. Geleneksel ıslak tıraşta artık fazla bilinmeyen ve pek kullanılmayan ustura vs. gibi tıraş aletleri ve malzemeleri kullanılıyor. Ne, ustura mı?

Dur güzel kardeşim, hemen korkma. Ekipmanlar dışından aynı zamanda unutulmuş bazı teknikler de devam ettiriliyor. Modern ıslak tıraşa göre en büyük farkı, tıraşa bir mecburiyet değil, keyif olarak bakılması, ama bununla beraber konuya ciddiyetle yaklaşıldığı için tüm gereklilikleri yerine getirme ve sonuç olarak çok kaliteli ve aynı zamanda alışkanlık yapıcı zevkli tıraşlar sağlaması. 

Önce genel olarak kullanılan gereç ve malzemelere bakalım:

-çelik ustura (straight razor), jiletli ustura (shavette), tek taraflı jilet kullanan makineler (single edge razor), çift taraflı jilet kullanan makineler (safety razor)

-Tıraş sabunları ve kremleri

-Domuz ya da çoğunlukla porsuk kılı tıraş fırçaları

-şap

-klasik tıraş sonrası ürünleri

Şimdi bu gördükleriniz biraz daha ilgi çekici değil mi? Renkli kremler, ahşap kaselerde sabunlar, altın kaplama acayip tıraş makineleri, rom mudur nedir anlamadığınız içki misali acayip şeyler, o beyaz taşlar vs. 

Buradaki lüksü, keyfi, özel olma hissiyatını algıladınız mı? Evet. Ama yanılmayın, görünüşlerine rağmen ulaşılmaz şeyler değiller. Ayrıca büyük bir kısmı modern ıslak tıraşta kullanılan ekipman ve malzemelere göre çok daha uzun ömürlü. Hem de alacağınız keyif yadsınamaz. Her gün trafikte işe gidip gelmek çok yorucu ve sıkıcı değil mi? Peki ya sürdüğünüz araba standart bir aile arabası değil de bir lamborghini olsaydı? O zaman işe gidip, gelmek bir zevk olmaz mıydı? Burada da durum aynı aslında. Tıraş olmak düzenli bir zorunluluk, bir eylem. Nasıl yapılacağı bilinmediğinde iyice nefret ettiren bir eylem hem de. Peki ya bu yukarıdaki çeşit çeşit ürünü kullanarak tıraş olsaydınız? O zaman daha zevkli olmaz mıydı? 

Çeşitlilik çekicidir. İşin içine ustura girince, kayışlar, parlatıcı pastalar, bileme taşları girecek. Jiletli makineler diyince envayi çeşit, dünyanın her ülkesinde üretilen, dene dene bitmeyen jilet çeşitleri gelecek. Yoksa siz jilet markalarını derby, permasharp, astra ve rapira' dan ibaret mi sanıyorsunuz? Ya kremler? ingiliz ve italyan kremleri, fransız ve alman sabunları, aklınıza gelebilecek her türlü kokuya sahip el yapımı sabunlar. Mentollü, hanımelili, sandal ağaçlı, çikolatalı, kahveli, bergamutlu, brut kokulu, mürrüsafili, avokadolu, lavantalı, baharatlı. Siz isteyin yeter. Tüm bu zenginlik yetmiyormuş gibi elde edeceğiniz tıraş kalitesini düşünün.  Her seferinde sorunsuz, zahmetsiz sinek kaydı tıraş. Kadınlarının içinin gideceği mis kokulu, parlak, sağlıklı bir cilt.

teyze onaylıyor

Kendi çelik usturanızı kendiniz bilediğinizi, kayışla lazer gibi keskin yaptığınızı düşünün, mach 3 mü o da ne, tanesi tıraş başına ortalama 10 kuruşa gelen onlarca çeşit marka jilet varken, neden gillette kartuşlarına on milyonlar veresiniz ki? Sandal ağacı kokulu Trumpers kreminiz varken, neden sizi noel babaya benzetmekten başka hiçbir fayda getirmeyen tüp köpükleri kullanasınız ki? Kadınların çeşit çeşit lüks kozmetik ürünleri varken, neden sizin de kaliteli ve lüks tıraş malzemeleriniz olmasın ki? 

ağzınızın suyu aktı değil mi?  :)

Ayrıca tüm bunlarla beraber geleneksel ıslak tıraş bir centilmenlik kültürünü de getiriyor. Yani mecburi olmamakla beraber 50' ler zamanı kibar, takım elbiseli, efendi adamlar. Bakın Henry Fonda ve James Stewart abilerimize.

Elbette böyle giyinmek, böyle olmak değil olay. Centilmenlik kültürü; erkek kişinin kendini her açıdan geliştirmesi konusu. Eğitimli, görgülü, kültürlü, kibar, bakımlı, beyefendi olma durumu. Peki bunun tıraşla alakası ne? Usturayla tıraş olunca beyefendi mi oluyoruz?

Hayır, ancak kullandıkça göreceksiniz ki geleneksel tıraş ve malzemeleri içlerinde bir ruh barındırıyorlar.

Ruh mu?

 - ruh diyor abi

Dur arkadaşım, dalga geçme, dinle.

Dediğim gibi bu malzemelerin sizi çeken, kendine kaptıran bir yapısı var. Sürekli bir eskiye özlem, ideale ulaşma isteği. Çeşitliliğin getirdiği bilgi birikimi ve dolayısıyla olgunluk, farklı olmak ve en iyisine sahip olduğunu bilmek. Dedeniz ya da o dönemin insanları gibi giyinemezsiniz, ama onlar gibi tıraş olabilirsiniz. Bu gerçekten o dönemleri hissetmenizi sağlayacaktır. Çünkü geleneksel ıslak tıraşın özü budur; eskiye olan özlem, nokta.

Kaliteli tıraş, çeşitlilik, alınan keyif bunun getirileridir. Esası eskiye özlemdir. Marketten alacağınız paketlenmiş bir mach 3 ile 1850' den kalma antika bir usturanın elinize vereceği his, zihninizde yaratacağı düşünceler çok farklı olacaktır. O usturada birikmiş tarih, yaşanmışlıklar onu her elinize aldığınızda bir gizem olarak içinizi gıcıklayacaktır. Yüzünüzü sıcak köpükle kaplarken, dedenizin de aynı şekilde tıraş olmuş olduğunu bilmek bir tebessüm verecektir.

Tabi bütün bunlar belirli bir yaşla gelecek. 20 yaşında birisi için bunlar çok derin konular olabilir ama olmayabilir de. Yaş attıkça kişisel gelişim ve karakter gelişiminiz de arttıkça eskiye olan özlem de artıyor. Bu da bakımlı, birikimli, görgülü, efendi bir insan olma isteği uyandırıyor ki, kaliteli ve has geleneksel tıraş ürünleri sizi buna bir nebze olsun yaklaştırıyorlar.

Özetle geleneksel ıslak tıraş sadece bir metot değil. Bir görüş, bir pratik, bir mantalite. Menfaat kısmına gelirsek, bir kere dünyaya geliyoruz, aşağıdaki gibi hayatın zevklerinden mahrum kalmamak lazım.

Bu kadar yazıdan sonra neden geleneksel ıslak tıraş diye tutturduğumu anlamışsınızdır. Bu kadar getirisinin yanında tek bir götürüsü vardır o da para. Temelinde asla lüks olmak zorunda değildir ve bu kuraldan yola çıkarsanız en ucuz tıraş yöntemidir. Ancak kaliteli bir tıraş ürününün tadını alan hemen herkes giderek daha çok malzeme isteyecek ve kendi hazinesini oluşturacaktır. İş zamanla koleksiyonerliğe kadar gidebilir, uyarmadı demeyin. Ama kendinizi tutarsanız tıraş başı maliyet düşüklüğünde rakipsizdir.

İşte böyle bir şey geleneksel ıslak tıraş. Hala;

bu surat ifadesiyle karasızca bakıyor musunuz? O zaman bu blog size göre değil. Okuduğunuz için teşekkürler. Bir sonraki yazıda tıraş ürünlerinin cicileri ve kakaları. Tüm resimler temsilidir.